به منظور معرفی فرصت های بازرگانی و سرمایه گذاری بین کشور ایران و پاکستان همچنین تبادل نظر پیرامون ارتقای روابط اقتصادی جلسه ای با حضور جناب آقای آصف عقیب (رئیس کمیته اکو در اتاق بازرگانی لاهورپاکستان ) و جمعی از فعالین اقتصادی استان در سالن کنفرانس اتاق بازرگانی،صنایعفمعادن و کشاورزی یزد برگزار شد
در ابتدای جلسه جناب آقای دکتر عظیمی(معاون محترم اقتصادی استاندار) ضمن خوشامدگویی به آقای آصف عقیب، به تشریح و توصیف شهر یزد پرداختند تا ایشان که برای اولین بار به یزد سفر کردند با اقلیم و خصوصیات یزد بیشتر آشنا شوند. البته جناب آقای
آصف عقیب حدودا 12 سال تعاملات نزدیک با آستان قدس رضوی داشتند و دارند و همزمان که مدیر اکو در اتاق بازرگانی لاهور هستند مدیریت اجرایی هلدینگ بخایی را نیز برعهده دارند که این هلدینگ مهمترین شریک تجاری آستان قدس با پاکستان می باشد.
آقای آصف عقیب نیز ضمن ابراز خوشنودی از حضور در یزد مواردی را به شرح ذیل عنوان کرده اند:
- حدود 22 سال است که شرکت ما در لاهور و منطقه پنجاب به دنبال تعاملات تجاری بیشتر با ایران می باشد و باعث افتخار است که در این مدت همکاری های زیادی با شرکت های معتبر و بزرگ ایرانی صورت گرفته و در حال حاضر مشهد، خانه ی دوم ما است. زمینه های همکاری بسیار متنوع بوده، یک نمونه بحث احداث کشتارگاه دام است و اولین نمایشگاه مشترک با ایران در لاهور با همکاری شرکت ما در سال 2012 برگزار شد و حدود 14 روز قبل ما میزبان چندین شرکت از ایران در لاهور بودیم. حدود 6-5 سال است که پتانسیل تجاری بین ایران و پاکستان به حداقل میزان خود رسیده است، طبق آمار اعلامی تعاملات تجاری مرزی بین دو کشور به میزان 1.2 تا 1.5 میلیارد دلار می باشد. از محصولات عمده ای که در حال حاضر در مرزها مبادله میشود : برنج، مواد شیمیایی، کاشی و سرامیک، ... در پاکستان ما بسیار علاقه مند هستیم در زمینه های دیگری مانند وسایل جراحی، محصولات نساجی و وسایل ورزشی تعاملات تجاری داشته باشیم.
- جمعیت پاکستان بیش از 220 میلیون نفر می باشد که سهم لاهور به تنهایی 12 میلیون نفر است. لاهور در واقع پایتخت استان و منطقه ی پنجاب است که خود منطقه ی پنجاب 110 میلیون یعنی نصف جمعیت پاکستان را در خود جای داده است. یک بازار بسیار بزرگ و بالقوه وجود دارد. تولید ناخالص ملی پاکستان 383 میلیارد دلار است که 40 میلیارد دلار از این رقم سهم لاهور می باشد. اعتقاد ما این است که باید ظرفیت تجاری بین دو کشور را به کالاهای متنوعی کشاند و در حوزه ی فناوری اطلاعات و شرکتهای دانش بنیان هم پتانسیل های خیلی خوبی وجود دارد. در پاکستان حدود 110 میلیون نفر به اینترنت گوشی همراه دسترسی دارند و برای کسانی که در حوزه فناوری اطلاعات کار می کنند میتواند بازار جذابی باشد. 13 پارک علم و فناوری در کشور پاکستان وجود دارد. ایشان در ادامه افزودند 8.5% از کل تولید ناخالص ملی پاکستان سهم نساجی این کشور می باشد. امسال سهم صادرات محصولات نساجی و البسه امسال پاکستان بیش از 30 میلیارد دلار بوده و منسوجات جز محصولات عمده و موتور محرکه صادرات کشور است. ظرفیت تولید منسوجات پارچه در پاکستان به میزان 5.2 میلیارد متر مربع می باشد. مطلع شدم که یزد در لیست میراث یونسکو قرار داده و تا اینجای سفرم یزد را شهری بسیار زیبا از نظرتاریخی دیدم. در پاکستان ما یخچال های طبیعی کوهستانی بسیاری داریم، 3 تا از بلندترین قله های دنیا در پاکستان وجود دارد که در میان 10 قله اول می باشند بنابراین، معتقدیم ظرفیت های بالقوه ی زیادی در بحث گردشگری نیز وجود دارد.
- یکی از پروژه هایی که برای هر دو کشور میتواند مفید باشد، کریدور تجاری بین چین و پاکستان می باشد که 70 میلیارد دلار برای همچین پروژه ای جذب سرمایه شده است. تمرکز بیشتر این پروژه در حوزه های انرژی، راه آهن، کشاورزی و بنادر می باشد که کشور چین 400 میلیارد دلار در این زمینه سرمایه گذاری کرده است. هر دو کشور ایران و پاکستان به مبادلات منطقه ای مرزی تاکید داشتند و در بندر چابهار و بندرگواتر مبادلات تجاری خوبی در حال انجام شدن است. از سهم مبادلات تجاری بین کشورهای حوزه ی اکو، سهم ایران و پاکستان تنها 9% است که در مقایسه با کشورهای اروپایی و آمریکایی که سازمان های منطقه ای را تشکیل دادند و دسترسی زمینی به هم دارند و حجم مبادلات تجاری بین آنها شاید تا 80% نیز میباشد، این سهم بسیار اندک است. البته ارتباطات فرهنگی بین ایران و پاکستان میتواند تسهیل کننده ی خوبی برای همکاری های بیشتر باشد. اولین کشوری که پاکستان را به عنوان کشوری مستقل شناخت، ایران بود و اقبال لاهوری شاعر به نام پاکستانی در ادبیات ایران شناخته شده است.
ایشان ضمن اعلام این موضوع که تلاش اصلی ما این است کانال های تجاری جدیدی بین لاهور- پنجاب و یزد ایجاد کنیم و همزمان فرصت های سرمایه گذاری در پاکستان را به شرکتهای ایرانی منعکس کنیم، به توضیح و تشریح حوزه های مختلف و مورد علاقه ی پاکستان پرداختند :
- برای مثال در حوزه ی کاشی، فرصت سرمایه گذاری و حتی تاسیس کارخانه در پاکستان بسیار زیاد است. 200 میلیون مترمربع، نیاز سالانه ی پاکستان به کاشی است که 160 میلیون متر مربع در پاکستان تولید و 40 میلیون متر مربع از طریق واردات تامین می شود. سالهای گذشته میزان تولید کاشی در پاکستان به میزان 100 میلیون متر مربع بود که 2 شرکت چینی کارخانه ای در پاکستان راه اندازی کردند. 100-80 هزار متر مربع در روز هم ظرفیت تولید کاشی است که عمدتا این میزان پیش خرید شده است و البته هنوز 40 میلیون ظرفیت واردات داریم که می توانیم در ازای واردات کاشی اجناس دیگری به ایران صادر و ارسال کنیم. در پاکستان نرخ رشد بازار کاشی بین 3.5 تا 5 می باشد و پیش بینی ما این است که در 8 سال آینده بالغ بر 300 میلیون متر مربع در پاکستان درخواست و بازار برای کاشی وجود خواهد داشت و برای شرکتهای ایرانی متخصص در این زمینه فرصت بسیار ویژه ای به نظر می آید. در بازدید از پارک علم و فناوری یزد و آشنایی با شرکتهای دانش بنیان، متوجه شدیم در طول چند سال گذشته شرکتهای ایرانی روش هایی را برای دور زدن تحریم ها یاد گرفتند که این روش ها برای اجناس فیزیکی امکان پذیر است ولی برای حوزه ی آی تی و دانش بنیان سختی های مربوط به دوران تحریم همچنان پابرجاست. ما از شرکتهای نرم افزاری و حوزه ی آی تی ایرانی دعوت می کنیم که در پاکستان حضور پیدا کنند و ما امکانات، تسهیلات و کمک در اختیارشان قرار می دهیم که این دانش را در آنجا نیز ارائه دهند. ما یک پروژه با ماهیت آی تی در حوزه ی نساجی، طراحی و فشن از پاکستان به ایران آوردیم و می توانیم اطلاعات و دانش تخصصی در این زمینه را منتقل و در حوزه ی نساجی پیاده می کنیم.
در ابتدا آقای دکتر عظیمی قیمت کاشی در پاکستان را مطرح و در جوابیه شروع قیمت ها از 25/3 دلار از طرف آقای عقیب اعلام شد سپس اذعان داشتند قاعدتا اقتصاد پاکستان به عنوان یک کشور اسلامی برای ایران بسیار مهم است و باعث افتخار است که در این زمینه همکاری های خوبی تا به امروز انجام شده است و همچنین اضافه کردند که اخیرا ایران در زمینه ی واردات برنج و شتر از منطقه ی پنجاب پاکستان اقداماتی داشته ولی ما باید پاکستان را هدف واردات و صادرات خود قرار دهیم. در ادامه تاکید کردند به دلیل موقعیت جغرافیایی پاکستان و هم جواری با کشورهای با جمعیت میلیاردی چین و هند و همچنین بنگلادش و جنوب اقیانوس هند، یک بازار هدف بسیار بزرگ برای صادرات ایران در دست می باشد. آقای دکتر عظیمی در توضیح منابع طبیعی استان یزد به یخچال طبیعی طزرجان و مناطق ییلاقی 30 کیلومتری یزد اشاره کردند که خود جز جاذبه های استان است. دو مورد در یزد می تواند برای پاکستان حائز اهمیت باشد که به شرح ذیل می باشد:
1- بحث پیوند کبد و بیمارستانهای کبدی که سفیر محترم پاکستان با حضور جناب آقای بهرامی یکسال قبل در استانداری بر این موضوع تاکید فراوان داشتند
2- تجربه ی کسب و کار و تجارت یزدی ها با تجار پاکستان و مراواتی که همچنان ادامه دارد.
- برای مراودات تجاری با پاکستان ما 3 حوزه ی صنعتی شامل 1- کاشی و سرامیک، 2- فولاد، 3- نساجی و 4- مصالح ساختمانی و مسائل الکترونیکی شامل سیم و کابل، تابلوهای برق که به شدت در پاکستان نیاز است را در نظر گرفته ایم و همچنین تاسیسات و امکانات کشاورزی مانند کامباین برنج که یکی از بهترین سازندگان این محصول در یزد مشغول به فعالیت می باشند.
- یزد در ساخت ماشین آلات کشاورزی ، انواع بیل های مکانیکی و تیلرها (برای برداشت برنج، گندم، غلات و ...) مزیت دارد. همچنین فولاد یزد برای پاکستان جذاب بوده و همکاری ها همچنان ادامه دارد.
- در 2 مورد، نقره و طلا (با عیار 20) و زیلو (با متریال کاملا نخ پنبه ای) یزد می تواند مقصد جهانگردان پاکستانی جهت ویزیت قرار گیرد.
- در حوزه ی پارچه که مزیت کشور پاکستان به شمار می آید، بعضی از نیروهای پاکستانی پرتلاش درایران مشغول به کار هستند. میتوان مراوداتی برای صادرات نخ های پلی استر و ذوب ریسی و انواع نخ هایی که به گونه ای پلی استر تلقی می شوند، ایجاد کرد و الیاف پنبه ای که به دلیل محدودیت های آب در ایران برای تولید آن با مشکلاتی رو در رو هستیم از پاکستان وارد کنیم. در مباحث دیگری مانند پتو پتانسیل های زیادی وجود دارد 4 کارخانه ی تولیدی بسیار خوب داریم که به لحاظ قیمت و کیفیت میتواند رقیب اجناس پاکستانی باشد. مزیت دیگر پارچه های یزدی، ژاکاردی بودن آنهاست یعنی با ژاکارد بافته می شود در مقایسه با پارچه های پاکستانی که عمدتا بافت ساده ای دارند به علاوه یزد یکی از بهترین تولید کننده های پارچه های پرده و رومبلی می باشد. در حوزه ی چینی بهداشتی از نظر قیمت مزیت هایی داریم که این مزیت ها همگی مبتنی برانرژی است، بنابراین قدرت صادرات به پاکستان را داراست. دکتر عظیمی در ادامه ی گفتگوی خود مزیت پاکستان را برخورداری از آب به دلیل وجود رود سند دانستند. و اعلام آمادگی در خصوص تبادل هیدت های تجاری فی مابین اتاق های بازرگانی را ایشان مطرح نموده اند. و اعلام داشتند آقای آصف در صحبتهایشان تمایل زیادی به تهاتر داشتند ولی ما معتقدیم تبادل پول با روش های صحیح در شرایط تحریم نیز امکان پذیر است و همچنین می توانیم درباره ی مواد اولیه فضای خوبی ایجاد کنیم. دورنمایی که ایشان درباره ی کاشی و سرامیک مد نظر داشتند برای صادرات از ایران کافی نیست ولی پاکستان می تواند محلی برای ترانزیت صادرات مجدد به کشورهای آسیای ماوراء النهر و آسیای میانه مانند قزاقزستان، قرقیزستان و همچنین کشور افغانستان که نیاز به بازسازی به شدت در آن احساس می شود، باشد. همچنین پاکستان یک بندرگاه بسیار بزرگ دارد که شاید بتواند در آینده نقش دبی را ایفا کند.
- حوزه ی بعدی که ما به شدت در آن مزیت پیدا کردیم، حوزه ی مواد شیمیایی است محصول و مواد اولیه. و یکی از موارد در خصوص مینی ری فاینری ها است که یکی از مقاصد صادراتی ما تحت عنوان میعانات گازی به پاکستان میباشد. و به عنوان پیشنهاد نیز اعلام داشتند از واحدهای صنعتی بازدید داشته باشند.
و در ادامه به معرفی کلی استان یزد ازجمله جمعیت استان بطور کلی و اتباع، تحصیلات و ... پرداخته سپس به " یزد نوین " اشاره کردند و در خصوص بندر خشک که اهم موارد به شرح ذیل مطرح نموده اند:
- زمینه های سرمایه گذاری ما بیشتر در حوزه ی تکنولوژی، انرژی خورشیدی، نساجی، محصولات گل خانه ای، تولید مسکن با کیفیت برای مردم، تامین زیر ساخت ها و محصولات مربوط به امنیت قضایی مردم در چارچوب " یزد نوین" برنامه ریزی شده است و با یک چشم انداز بسیار علمی به دنبال تحقق آن در برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت هستیم تا بتوانیم یزد را به تعالی برسانیم و در منطقه بیشترین مراودات را در حوزه ها و مزیت هایی که داریم، شکل بدهیم. شاید برای شما جذاب باشه که اعلام کنم ما در یزد بندر داریم علیرغم اینکه هیچ دریایی در اینجا وجود ندارد. بندر خشک یزد در حال تکمیل و آماده سازی است، ریل ها تکمیل شده و فرودگاه در دست تاسیس و رو به اتمام است. مساحت بندر خشک یزد 700 هکتار میباشد و سردخانه هایی تعبیه شده که به راحتی نقش انبارداری را بر عهده می گیرند. در مجموع 7 فری زون در نظر گرفته شده که 2 تا راه اندازی شده و 5 تای دیگر در دست طراحی و ساخت است که اینها می تواند مراودات بین المللی در فری زون ها را تسهیل کند و نهایتا مبادلات به آسانی انجام پذیرد.
در تکمیل فرمایشات جناب دکتر عظیمی آقای زاده رحمانی در رابطه با کشتارگاه طیور احداث شده در جنوب یزد، با توجه به همکاری پاکستان با مشهد در جهت ایجاد کشتارگاه دام درخواست بازدید شرکت معتبر یا دامپزشک خبره به منظور انتقال تجربیات و تخصص در این زمینه را داشتند.
آقای بهرامی در پایان اشاره کردند، در مورد تبادل هیئت بین دوکشور و حتی دو استان یزد و لاهور (از طریق سرکنسول گری پاکستان چه در ایران و چه در لاهور) نهایت همکاری را خواهیم داشت تا این مراودات به آسان ترین و بهترین شکل ممکن انجام شود.
همچنین آقای یزدی نیز در ادامه آمادگی کامل بدون تشریفات اداری در جهت ایجاد فرصت های سرمایه گذاری برای پیشبرد اهداف استان را مطرح و اعلام داشتند هم اکنون مبادلات بسیار خوبی با طرفین پاکستانی در حوزه ی معدن (از منطقه ی کراچی) موجود می باشد که امید به ادامه این قبیل همکاری را داشته اند.
آقای عقیب نیز به عنوان سخنان پایانی تاکید کردند که برای یک نفر امکان ندارد بتواند همه ی پتانسیل های خوب استان یزد را پوشش دهد، قطعا یزد را تبلیغ خواهیم کرد و بیشترین اطلاعات لازم را به مخاطب آنجا خواهیم داد و افزودند پیشنهاد می کنیم اتاق های مختلف در یزد یا تشکل های مختلف یک نفر را به عنوان نماینده برای پیگیری امور انتخاب کنند در ادامه به معرفی اتاق لاهور پرداخته و مواردی را مطرح و جناب دکتر عظیمی پاسخگو ایشان بوده اند که اهم آنها به شرح ذیل می باشد: .
- در خصوص میعانات گازی، یکی از موارد مورد استفاده برای ساخت ادکلن و افشره ها ال پی جی (البته نوع شیرین) است که آقای دکتر عظیمی اشاره کردند ال پی جی ساخت ما از نوع ترش می باشد. ایشان در مورد معادن اعلام داشتند که فرصت های بسیار خوبی نیز دارد، گفتند : سنگ آهن مورد نیاز پاکستان 62% است در حالیکه معادن ایران 55% و در بهترین حالت خود 58% می باشد. در پاکستان درخواست خیلی بالایی برای بنزین وجود دارد.در مورد صنعت نساجی، انواع نخ ها و الیاف میتواند مورد علاقه ی هر دو طرف باشد. در مورد انتقال پول، البته که در حال حاضر با مشکل جدی ای روبرو نیستیم. با اعمال همه ی تحریم ها اکنون حجم مبادلات ارزی بین دو کشور حدود یک میلیارد دلار می باشد. موضوع بعدی مبحث تهاتر است که اتاق بازرگانی لاهور خیلی علاقه مند است ورود پیدا کند ولی مشکلات فنی نیز بر سر این راه می باشد. اخیرا بین کویته و زاهدان یک تفاهم نامه تهاتری امضا شده که دولت های هر دو کشور پشت این قرارداد هستند. البته پاکستان نیز مانند ایران با مشکلات ارزی روبرو می باشد که تهاتر می تواند نقش خوبی ایفا کند. که با همکاری اتاق های بازرگانی میتواند مد نظر گرفته شود. آینده ی اقتصاد متعلق به تعاملات منطقه ای و سازمانی بین کشورهای مجاور است. در حال حاضر با وجود تحریم ها ما هیچ گونه محدودیتی برای تبادلات مالی نداریم و جابجایی پول از طریق کانال های اتفاق میافتد و در پایان اعلام داشتند میزبان اعضای محترم اتاق در لاهور در مسائلی همچون برگزاری نمایشگاه و تبادل هیئت خواهند بود.
آقای دکتر عظیمی به عنوان حسن ختام جلسه این مطالب را اضافه کردند :
آینده ی اقتصاد درتعاملات منطقه ای و بین المللی می باشد که اگر به دنبال اقتصاد آزاد باشیم می بایست حضوری فعال در تشکل های بین المللی مثل اکو، اوراسیا و پیمان شانگهای داشته. نتیجه ی این تشکل های بین المللی بحثی تحت عنوان یکپارچگی ست که مزیتی برای هر کشور محسوب می شود و در نهایت این یکپارچکی و تمام مزیتهای آن، امنیت کشور را هم به نوعی تضمین می کند. از اینرو ایشان آمادگی کامل استان یزد جهت پیشبرد اهداف و همکاری فی مابین اتاق های بازرگانی یزد و لاهور در جهت برگزاری جلسات نیز مطرح نموده اند.
آقای آصف عقیب نیز ضمن ابراز خوشنودی از حضور در یزد مواردی را به شرح ذیل عنوان کرده اند:
- حدود 22 سال است که شرکت ما در لاهور و منطقه پنجاب به دنبال تعاملات تجاری بیشتر با ایران می باشد و باعث افتخار است که در این مدت همکاری های زیادی با شرکت های معتبر و بزرگ ایرانی صورت گرفته و در حال حاضر مشهد، خانه ی دوم ما است. زمینه های همکاری بسیار متنوع بوده، یک نمونه بحث احداث کشتارگاه دام است و اولین نمایشگاه مشترک با ایران در لاهور با همکاری شرکت ما در سال 2012 برگزار شد و حدود 14 روز قبل ما میزبان چندین شرکت از ایران در لاهور بودیم. حدود 6-5 سال است که پتانسیل تجاری بین ایران و پاکستان به حداقل میزان خود رسیده است، طبق آمار اعلامی تعاملات تجاری مرزی بین دو کشور به میزان 1.2 تا 1.5 میلیارد دلار می باشد. از محصولات عمده ای که در حال حاضر در مرزها مبادله میشود : برنج، مواد شیمیایی، کاشی و سرامیک، ... در پاکستان ما بسیار علاقه مند هستیم در زمینه های دیگری مانند وسایل جراحی، محصولات نساجی و وسایل ورزشی تعاملات تجاری داشته باشیم.
- جمعیت پاکستان بیش از 220 میلیون نفر می باشد که سهم لاهور به تنهایی 12 میلیون نفر است. لاهور در واقع پایتخت استان و منطقه ی پنجاب است که خود منطقه ی پنجاب 110 میلیون یعنی نصف جمعیت پاکستان را در خود جای داده است. یک بازار بسیار بزرگ و بالقوه وجود دارد. تولید ناخالص ملی پاکستان 383 میلیارد دلار است که 40 میلیارد دلار از این رقم سهم لاهور می باشد. اعتقاد ما این است که باید ظرفیت تجاری بین دو کشور را به کالاهای متنوعی کشاند و در حوزه ی فناوری اطلاعات و شرکتهای دانش بنیان هم پتانسیل های خیلی خوبی وجود دارد. در پاکستان حدود 110 میلیون نفر به اینترنت گوشی همراه دسترسی دارند و برای کسانی که در حوزه فناوری اطلاعات کار می کنند میتواند بازار جذابی باشد. 13 پارک علم و فناوری در کشور پاکستان وجود دارد. ایشان در ادامه افزودند 8.5% از کل تولید ناخالص ملی پاکستان سهم نساجی این کشور می باشد. امسال سهم صادرات محصولات نساجی و البسه امسال پاکستان بیش از 30 میلیارد دلار بوده و منسوجات جز محصولات عمده و موتور محرکه صادرات کشور است. ظرفیت تولید منسوجات پارچه در پاکستان به میزان 5.2 میلیارد متر مربع می باشد. مطلع شدم که یزد در لیست میراث یونسکو قرار داده و تا اینجای سفرم یزد را شهری بسیار زیبا از نظرتاریخی دیدم. در پاکستان ما یخچال های طبیعی کوهستانی بسیاری داریم، 3 تا از بلندترین قله های دنیا در پاکستان وجود دارد که در میان 10 قله اول می باشند بنابراین، معتقدیم ظرفیت های بالقوه ی زیادی در بحث گردشگری نیز وجود دارد.
- یکی از پروژه هایی که برای هر دو کشور میتواند مفید باشد، کریدور تجاری بین چین و پاکستان می باشد که 70 میلیارد دلار برای همچین پروژه ای جذب سرمایه شده است. تمرکز بیشتر این پروژه در حوزه های انرژی، راه آهن، کشاورزی و بنادر می باشد که کشور چین 400 میلیارد دلار در این زمینه سرمایه گذاری کرده است. هر دو کشور ایران و پاکستان به مبادلات منطقه ای مرزی تاکید داشتند و در بندر چابهار و بندرگواتر مبادلات تجاری خوبی در حال انجام شدن است. از سهم مبادلات تجاری بین کشورهای حوزه ی اکو، سهم ایران و پاکستان تنها 9% است که در مقایسه با کشورهای اروپایی و آمریکایی که سازمان های منطقه ای را تشکیل دادند و دسترسی زمینی به هم دارند و حجم مبادلات تجاری بین آنها شاید تا 80% نیز میباشد، این سهم بسیار اندک است. البته ارتباطات فرهنگی بین ایران و پاکستان میتواند تسهیل کننده ی خوبی برای همکاری های بیشتر باشد. اولین کشوری که پاکستان را به عنوان کشوری مستقل شناخت، ایران بود و اقبال لاهوری شاعر به نام پاکستانی در ادبیات ایران شناخته شده است.
ایشان ضمن اعلام این موضوع که تلاش اصلی ما این است کانال های تجاری جدیدی بین لاهور- پنجاب و یزد ایجاد کنیم و همزمان فرصت های سرمایه گذاری در پاکستان را به شرکتهای ایرانی منعکس کنیم، به توضیح و تشریح حوزه های مختلف و مورد علاقه ی پاکستان پرداختند :
- برای مثال در حوزه ی کاشی، فرصت سرمایه گذاری و حتی تاسیس کارخانه در پاکستان بسیار زیاد است. 200 میلیون مترمربع، نیاز سالانه ی پاکستان به کاشی است که 160 میلیون متر مربع در پاکستان تولید و 40 میلیون متر مربع از طریق واردات تامین می شود. سالهای گذشته میزان تولید کاشی در پاکستان به میزان 100 میلیون متر مربع بود که 2 شرکت چینی کارخانه ای در پاکستان راه اندازی کردند. 100-80 هزار متر مربع در روز هم ظرفیت تولید کاشی است که عمدتا این میزان پیش خرید شده است و البته هنوز 40 میلیون ظرفیت واردات داریم که می توانیم در ازای واردات کاشی اجناس دیگری به ایران صادر و ارسال کنیم. در پاکستان نرخ رشد بازار کاشی بین 3.5 تا 5 می باشد و پیش بینی ما این است که در 8 سال آینده بالغ بر 300 میلیون متر مربع در پاکستان درخواست و بازار برای کاشی وجود خواهد داشت و برای شرکتهای ایرانی متخصص در این زمینه فرصت بسیار ویژه ای به نظر می آید. در بازدید از پارک علم و فناوری یزد و آشنایی با شرکتهای دانش بنیان، متوجه شدیم در طول چند سال گذشته شرکتهای ایرانی روش هایی را برای دور زدن تحریم ها یاد گرفتند که این روش ها برای اجناس فیزیکی امکان پذیر است ولی برای حوزه ی آی تی و دانش بنیان سختی های مربوط به دوران تحریم همچنان پابرجاست. ما از شرکتهای نرم افزاری و حوزه ی آی تی ایرانی دعوت می کنیم که در پاکستان حضور پیدا کنند و ما امکانات، تسهیلات و کمک در اختیارشان قرار می دهیم که این دانش را در آنجا نیز ارائه دهند. ما یک پروژه با ماهیت آی تی در حوزه ی نساجی، طراحی و فشن از پاکستان به ایران آوردیم و می توانیم اطلاعات و دانش تخصصی در این زمینه را منتقل و در حوزه ی نساجی پیاده می کنیم.
در ابتدا آقای دکتر عظیمی قیمت کاشی در پاکستان را مطرح و در جوابیه شروع قیمت ها از 25/3 دلار از طرف آقای عقیب اعلام شد سپس اذعان داشتند قاعدتا اقتصاد پاکستان به عنوان یک کشور اسلامی برای ایران بسیار مهم است و باعث افتخار است که در این زمینه همکاری های خوبی تا به امروز انجام شده است و همچنین اضافه کردند که اخیرا ایران در زمینه ی واردات برنج و شتر از منطقه ی پنجاب پاکستان اقداماتی داشته ولی ما باید پاکستان را هدف واردات و صادرات خود قرار دهیم. در ادامه تاکید کردند به دلیل موقعیت جغرافیایی پاکستان و هم جواری با کشورهای با جمعیت میلیاردی چین و هند و همچنین بنگلادش و جنوب اقیانوس هند، یک بازار هدف بسیار بزرگ برای صادرات ایران در دست می باشد. آقای دکتر عظیمی در توضیح منابع طبیعی استان یزد به یخچال طبیعی طزرجان و مناطق ییلاقی 30 کیلومتری یزد اشاره کردند که خود جز جاذبه های استان است. دو مورد در یزد می تواند برای پاکستان حائز اهمیت باشد که به شرح ذیل می باشد:
1- بحث پیوند کبد و بیمارستانهای کبدی که سفیر محترم پاکستان با حضور جناب آقای بهرامی یکسال قبل در استانداری بر این موضوع تاکید فراوان داشتند
2- تجربه ی کسب و کار و تجارت یزدی ها با تجار پاکستان و مراواتی که همچنان ادامه دارد.
- برای مراودات تجاری با پاکستان ما 3 حوزه ی صنعتی شامل 1- کاشی و سرامیک، 2- فولاد، 3- نساجی و 4- مصالح ساختمانی و مسائل الکترونیکی شامل سیم و کابل، تابلوهای برق که به شدت در پاکستان نیاز است را در نظر گرفته ایم و همچنین تاسیسات و امکانات کشاورزی مانند کامباین برنج که یکی از بهترین سازندگان این محصول در یزد مشغول به فعالیت می باشند.
- یزد در ساخت ماشین آلات کشاورزی ، انواع بیل های مکانیکی و تیلرها (برای برداشت برنج، گندم، غلات و ...) مزیت دارد. همچنین فولاد یزد برای پاکستان جذاب بوده و همکاری ها همچنان ادامه دارد.
- در 2 مورد، نقره و طلا (با عیار 20) و زیلو (با متریال کاملا نخ پنبه ای) یزد می تواند مقصد جهانگردان پاکستانی جهت ویزیت قرار گیرد.
- در حوزه ی پارچه که مزیت کشور پاکستان به شمار می آید، بعضی از نیروهای پاکستانی پرتلاش درایران مشغول به کار هستند. میتوان مراوداتی برای صادرات نخ های پلی استر و ذوب ریسی و انواع نخ هایی که به گونه ای پلی استر تلقی می شوند، ایجاد کرد و الیاف پنبه ای که به دلیل محدودیت های آب در ایران برای تولید آن با مشکلاتی رو در رو هستیم از پاکستان وارد کنیم. در مباحث دیگری مانند پتو پتانسیل های زیادی وجود دارد 4 کارخانه ی تولیدی بسیار خوب داریم که به لحاظ قیمت و کیفیت میتواند رقیب اجناس پاکستانی باشد. مزیت دیگر پارچه های یزدی، ژاکاردی بودن آنهاست یعنی با ژاکارد بافته می شود در مقایسه با پارچه های پاکستانی که عمدتا بافت ساده ای دارند به علاوه یزد یکی از بهترین تولید کننده های پارچه های پرده و رومبلی می باشد. در حوزه ی چینی بهداشتی از نظر قیمت مزیت هایی داریم که این مزیت ها همگی مبتنی برانرژی است، بنابراین قدرت صادرات به پاکستان را داراست. دکتر عظیمی در ادامه ی گفتگوی خود مزیت پاکستان را برخورداری از آب به دلیل وجود رود سند دانستند. و اعلام آمادگی در خصوص تبادل هیدت های تجاری فی مابین اتاق های بازرگانی را ایشان مطرح نموده اند. و اعلام داشتند آقای آصف در صحبتهایشان تمایل زیادی به تهاتر داشتند ولی ما معتقدیم تبادل پول با روش های صحیح در شرایط تحریم نیز امکان پذیر است و همچنین می توانیم درباره ی مواد اولیه فضای خوبی ایجاد کنیم. دورنمایی که ایشان درباره ی کاشی و سرامیک مد نظر داشتند برای صادرات از ایران کافی نیست ولی پاکستان می تواند محلی برای ترانزیت صادرات مجدد به کشورهای آسیای ماوراء النهر و آسیای میانه مانند قزاقزستان، قرقیزستان و همچنین کشور افغانستان که نیاز به بازسازی به شدت در آن احساس می شود، باشد. همچنین پاکستان یک بندرگاه بسیار بزرگ دارد که شاید بتواند در آینده نقش دبی را ایفا کند.
- حوزه ی بعدی که ما به شدت در آن مزیت پیدا کردیم، حوزه ی مواد شیمیایی است محصول و مواد اولیه. و یکی از موارد در خصوص مینی ری فاینری ها است که یکی از مقاصد صادراتی ما تحت عنوان میعانات گازی به پاکستان میباشد. و به عنوان پیشنهاد نیز اعلام داشتند از واحدهای صنعتی بازدید داشته باشند.
و در ادامه به معرفی کلی استان یزد ازجمله جمعیت استان بطور کلی و اتباع، تحصیلات و ... پرداخته سپس به " یزد نوین " اشاره کردند و در خصوص بندر خشک که اهم موارد به شرح ذیل مطرح نموده اند:
- زمینه های سرمایه گذاری ما بیشتر در حوزه ی تکنولوژی، انرژی خورشیدی، نساجی، محصولات گل خانه ای، تولید مسکن با کیفیت برای مردم، تامین زیر ساخت ها و محصولات مربوط به امنیت قضایی مردم در چارچوب " یزد نوین" برنامه ریزی شده است و با یک چشم انداز بسیار علمی به دنبال تحقق آن در برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت هستیم تا بتوانیم یزد را به تعالی برسانیم و در منطقه بیشترین مراودات را در حوزه ها و مزیت هایی که داریم، شکل بدهیم. شاید برای شما جذاب باشه که اعلام کنم ما در یزد بندر داریم علیرغم اینکه هیچ دریایی در اینجا وجود ندارد. بندر خشک یزد در حال تکمیل و آماده سازی است، ریل ها تکمیل شده و فرودگاه در دست تاسیس و رو به اتمام است. مساحت بندر خشک یزد 700 هکتار میباشد و سردخانه هایی تعبیه شده که به راحتی نقش انبارداری را بر عهده می گیرند. در مجموع 7 فری زون در نظر گرفته شده که 2 تا راه اندازی شده و 5 تای دیگر در دست طراحی و ساخت است که اینها می تواند مراودات بین المللی در فری زون ها را تسهیل کند و نهایتا مبادلات به آسانی انجام پذیرد.
در تکمیل فرمایشات جناب دکتر عظیمی آقای زاده رحمانی در رابطه با کشتارگاه طیور احداث شده در جنوب یزد، با توجه به همکاری پاکستان با مشهد در جهت ایجاد کشتارگاه دام درخواست بازدید شرکت معتبر یا دامپزشک خبره به منظور انتقال تجربیات و تخصص در این زمینه را داشتند.
آقای بهرامی در پایان اشاره کردند، در مورد تبادل هیئت بین دوکشور و حتی دو استان یزد و لاهور (از طریق سرکنسول گری پاکستان چه در ایران و چه در لاهور) نهایت همکاری را خواهیم داشت تا این مراودات به آسان ترین و بهترین شکل ممکن انجام شود.
همچنین آقای یزدی نیز در ادامه آمادگی کامل بدون تشریفات اداری در جهت ایجاد فرصت های سرمایه گذاری برای پیشبرد اهداف استان را مطرح و اعلام داشتند هم اکنون مبادلات بسیار خوبی با طرفین پاکستانی در حوزه ی معدن (از منطقه ی کراچی) موجود می باشد که امید به ادامه این قبیل همکاری را داشته اند.
آقای عقیب نیز به عنوان سخنان پایانی تاکید کردند که برای یک نفر امکان ندارد بتواند همه ی پتانسیل های خوب استان یزد را پوشش دهد، قطعا یزد را تبلیغ خواهیم کرد و بیشترین اطلاعات لازم را به مخاطب آنجا خواهیم داد و افزودند پیشنهاد می کنیم اتاق های مختلف در یزد یا تشکل های مختلف یک نفر را به عنوان نماینده برای پیگیری امور انتخاب کنند در ادامه به معرفی اتاق لاهور پرداخته و مواردی را مطرح و جناب دکتر عظیمی پاسخگو ایشان بوده اند که اهم آنها به شرح ذیل می باشد: .
- در خصوص میعانات گازی، یکی از موارد مورد استفاده برای ساخت ادکلن و افشره ها ال پی جی (البته نوع شیرین) است که آقای دکتر عظیمی اشاره کردند ال پی جی ساخت ما از نوع ترش می باشد. ایشان در مورد معادن اعلام داشتند که فرصت های بسیار خوبی نیز دارد، گفتند : سنگ آهن مورد نیاز پاکستان 62% است در حالیکه معادن ایران 55% و در بهترین حالت خود 58% می باشد. در پاکستان درخواست خیلی بالایی برای بنزین وجود دارد.در مورد صنعت نساجی، انواع نخ ها و الیاف میتواند مورد علاقه ی هر دو طرف باشد. در مورد انتقال پول، البته که در حال حاضر با مشکل جدی ای روبرو نیستیم. با اعمال همه ی تحریم ها اکنون حجم مبادلات ارزی بین دو کشور حدود یک میلیارد دلار می باشد. موضوع بعدی مبحث تهاتر است که اتاق بازرگانی لاهور خیلی علاقه مند است ورود پیدا کند ولی مشکلات فنی نیز بر سر این راه می باشد. اخیرا بین کویته و زاهدان یک تفاهم نامه تهاتری امضا شده که دولت های هر دو کشور پشت این قرارداد هستند. البته پاکستان نیز مانند ایران با مشکلات ارزی روبرو می باشد که تهاتر می تواند نقش خوبی ایفا کند. که با همکاری اتاق های بازرگانی میتواند مد نظر گرفته شود. آینده ی اقتصاد متعلق به تعاملات منطقه ای و سازمانی بین کشورهای مجاور است. در حال حاضر با وجود تحریم ها ما هیچ گونه محدودیتی برای تبادلات مالی نداریم و جابجایی پول از طریق کانال های اتفاق میافتد و در پایان اعلام داشتند میزبان اعضای محترم اتاق در لاهور در مسائلی همچون برگزاری نمایشگاه و تبادل هیئت خواهند بود.
آقای دکتر عظیمی به عنوان حسن ختام جلسه این مطالب را اضافه کردند :
آینده ی اقتصاد درتعاملات منطقه ای و بین المللی می باشد که اگر به دنبال اقتصاد آزاد باشیم می بایست حضوری فعال در تشکل های بین المللی مثل اکو، اوراسیا و پیمان شانگهای داشته. نتیجه ی این تشکل های بین المللی بحثی تحت عنوان یکپارچگی ست که مزیتی برای هر کشور محسوب می شود و در نهایت این یکپارچکی و تمام مزیتهای آن، امنیت کشور را هم به نوعی تضمین می کند. از اینرو ایشان آمادگی کامل استان یزد جهت پیشبرد اهداف و همکاری فی مابین اتاق های بازرگانی یزد و لاهور در جهت برگزاری جلسات نیز مطرح نموده اند.